تخریب ساختمان و مراحل اجرایی آن

مراحل تخریب ساختمان :

تخریب هرساختمان مستلزم برچیدن مصالح و ملزومات از ساختمان به منظور حذف، نوسازی، تعمیر، مرمت و بازسازی تمام یا قسمتی از بنا باشد، تخریب نامیده می شود.
هنگامی که ساختمان به پایان طول عمر مفید خود می‌رسد، معمولاً تخریب شده و در برخی از قسمت‌ها نگاه داشته می‌شود.
تخریب ساختمان به عنوان اولین مرحله از ساخت و ساز اثرات متعددی بر محیط شهری و شهروندان می گذارد، از این رو از اهمیت فراوانی برخوردار است. تخریب ساختمان می‌تواند باعث آسیب به افراد و دارایی¬ های عمومی و خصوصی شود و سلامت افراد مرتبط با پروژه را به مخاطره بیاندازد و به محیط پیرامونی و همسایگان آسیب برساند.
انفجارهای ساختمانی یا تخریب دیواره‌ها برخی از انواع سبک‌های تخریب هستند که نسبتاً ارزان قیمت بوده و روش پاکسازی محل برای ساختمان‌های ایجاد کرده و فراهم می‌سازند.

روش های تخریب ساختمان :

۱. روش تخریب بالا به پایین (دستی) :

روش بالا به پایین روشی است که از سقف شروع شده و تا سطح زمین ادامه پیدا می کند. ترتیب های خاصی از فعالیت های روش مذکور وجود دارد که ممکن است بر اساس وضعیت کارگاه و اعضای سازه ای مورد تخریب متفاوت باشند.

 مراحل اجرایی :

۱.  کلیه سازه های پیش آمده، سایبان ها، ایوان ها و بخش های متصل به دیوارهای خارجی باید نخست و پیش از تخریب ساختمان اصلی و سازه های داخلی آن تخریب شود.

۲. در حین تخریب سازه کف کلیه اتاق های تاسیسات آسانسور و مخازن آب در ارتفاع، باید با توالی بالا به پایین نسبت به سطح سقف اصلی تخریب گردند.

۳. تخریب دال های کف باید از دهانه میانی آغاز شده و به سمت تیرهای تکیه گاه ادامه یابد.

۴. تیرهای کف باید به ترتیب زیر تخریب شوند:

۵. تیرهای جلو آمده  (یک سر گیردار یا کنسول ها)

۶.جمع آوری تیرهای ثانویه

۷. تیرهای اصلی

۸. ستون ها باید پس از برچیدن تیرهای بالاتر تخریب گردند.

۲.روش تخریب بالا به پایین (مکانیکی) :

مراحل تخریب توسط ماشین آلات عموماً مانند روش دستی بالا به پایین بوده به جز اینکه اکثر کارهای تخریب توسط تجهیزات مکانیکی انجام می گردد. تخریب با بالا بردن ماشین آلات مکانیکی روی بالاترین طبقه ساختمان آغاز می گردد.

مراحل اجرایی :

۱. کلیه دال و تیرهای پیش آمده، سایبان ها و ایوان ها باید نخست و پیش از تخریب طبقات داخلی تخریب شود.

۲. اعضای سازه ای به طورکلی باید به ترتیب زیر تخریب گردد:

۳. ابتدا دال تخریب می شود

۴. سپس تیرهای ثانویه

۵. بعد تیرهای اصلی

۶. پنل دیوار شامل تیرها و ستون ها، باید به تدریج و به شکل کنترل شده تخریب گردد.

۳. روش گوی تخریب :

گوی تخریب از یک جرثقیل مجهز به گوی فولادی تشکیل شده است. تخریب ساختمان ازطریق انرژی ضربه ای گوی فولادی آویزان از جرثقیل زنجیردار انجام می شود. گوی تخریب از خارج ساختمان عمل می کند. این روش برای ساختمان های مخروبه، سیلوها و سایر تاسیسات صنعتی مناسب می باشد . با این حال انجام عملیات، نیازمند فضای آزاد بسیار زیاد در اطراف دستگاه می باشد. همچنین اپراتور با مهارت بالا و تجهیزات مناسب مورد نیاز است.

ضوابط اجرایی :

۱– به جز موارد خاص، تخریب هربخش از ساختمان باید از بالا به پایین انجام شود.

۲-  تکنیک های پیشنهادی بهره برداری از گوی تخریب عبارتند از:

A- ضربه عمومی- سقوط آزاد گوی تخریب بر روی سازه

B – حرکت آونگی خطی- حرکت آونگی گوی هم راستا با بازوی دستگاه

یک کابل ثانویه معمولاً به طور افقی به گوی متصل می گردد تا حرکت گوی را کنترل کند.  گوی باید با حرکات نوسانی به سازه برخورد کند. گوی باید به بالای عضو برخورد کند تا از سقوط عضو به خارج از ساختمان جلوگیری شود.

پ –بازو یا بوم دستگاه نباید در حین انجام کار بیش از ۳ متر بالاتر از سازه در حال تخریب قرار گیرد.

ت –فضای آزاد عملیاتی بین جرثقیل و سازه درحال تخریب باید برابر با ۵۰  ارتفاع سازه باشد.

د- عملیات نباید در نزدیکی خطوط جریان برق هوایی انجام شود.

ذ- محوطه کارگاه باید به طور کامل فنس کشی شود تا از ورود عموم جلوگیری به عمل آید.

س- یک شخص راهنما باید درحین عملیات در کارگاه باشد تا اپراتور را کمک نموده و نسبت به ایمنی اطمینان یابد. شخص راهنما باید دانش و تجربه کامل در استفاده از گوی تخریب را داشته باشد.

۴. روش انفجار در تخریب :

به منظور انفجار یک ساختمان برای تخریب، پیمانکار تخصصی دارای پروانه تخریب باید درباره تاثیرات انفجار بر همسایگان کارگاه یک گزارش ارزیابی خطر جامع و یک گزارش ارزیابی زیست محیطی تهیه کند. درصورت حصول نتایج مثبت ارزیابی خطر و ارزیابی اثرات زیست محیطی و توافق مراجع مرتبط، پیمانکار انفجار تخصصی دارای پروانه می تواند مطالعه سازه ساختمان را آغاز کرده و طرح انفجار را تهیه نماید.

طرح می تواند شامل تضعیف اولیه سازه، راهبرد جایگذاری مواد منفجره و زمان تاخیر باشد تا بدین ترتیب ساختمان به شکلی ایمن فرو ریزد. تضعیف اولیه سازه می تواند شامل برش و برچیدن بخشی از دیوارهای برشی و سایر اعضای سازه ای باشد. محافظت از املک مجاور و ساکنین نیزاز ملاحظات مهم می باشد.

ابزارآلات تخریب :

۱. بالابر ماشین آلات :

ماشین آلات مکانیکی باید به وسیله جرثقیل یا سایر ماشین آلات مورد تایید مهندس سازه دارای پروانه بر روی سقف ساختمان قرار گیرد. منطقه عملیاتی باید درحین بالا بردن ماشین آلات مسدود گردد. درصورتی که نیاز به مسدود کردن موقت مسیر باشد، مجوزهای مربوطه از پلیس و شهرداری پیش از آغاز عملیات کسب گردد.

۲.تکیه گاه های ماشین آلات :

ماشین آلات مکانیکی باید به وسیله جرثقیل یا سایر ماشین آلات مورد تایید مهندس سازه دارای پروانه بر روی سقف ساختمان قرار گیرد. منطقه عملیاتی باید درحین بالا بردن ماشین آلات مسدود گردد. درصورتی که نیاز به مسدود کردن موقت مسیر باشد، مجوزهای مربوطه از پلیس و شهرداری پیش از آغاز عملیات کسب گردد.

۳.ساخت رمپ موقتی :

ماشین آلات باید به وسیله رمپ به طبقات پایینی انتقال یابد. شیب رمپ نباید بیشتر از ۱٫۷۵ به ۱ یا مقدار توصیه شده توسط سازنده ماشین آلات باشد . به عنوان روش جایگزین می توان ماشین آلات را به وسیله جرثقیل پایین آورد.

۴.ایوان ها و بالکن های پیش آمده :

تخریب ایوان ها و بالکن های پیش آمده، می تواند شدیدا اًمنیت عمومی را به مخاطره اندازد و لذا باید با احتیاط و دقت فراوان انجام شود. سازه های تکیه گاهی موقت، سکوهای محافظ یا سکوهای موقت باید دقیقاً زیر ایوان ها یا بالکن های پیش آمده قرار گیرند.