دال بتنی و انواع آن

دال بتنی و انواع آن :

سقف دال بتنی نوعی سقف است که به صورت یکپارچه از مصالحی مانند بتن و فولاد ساخته می شود. از این دال در ساخت انواع سازه با کاربردهای متفاوت در ساخت انواع  عرشه  پل و کفسازی ها استفاده می شود و اجزای تشکیل دهنده آن میلگرد و بتن هستند. بیشتر در سقف طبقات اجرا می گردد. ضخامت آن بین ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر است. دال هایی که ضخامت کمتری دارند به عنوان سنگ فرش مورد استفاده قرار می گیرند.

شیوه ساخت دال بتنی :

سقف دال بتنی به دوم صورت قابل اجرا می باشد یا در محل پروژه و یا به صورت پیش ساخته اجرا می شوند. شیوه آماده سازی آن در محل پروژه توسط قالب هایی که خمیر بتن در آنها ریخته می شود صورت می گیرد. قبل از بتن ریزی یکسری میلگردهای تقویتی در قالب قرار داده شده و توسط وسایل پلاستیکی نگه داشته می شوند. این کار باعث میشود میلگردها به طور کامل توسط بتن پوشش داده شوند.

در سقف دال بتنی از صفحات پلاستیکی و یا فولادی و یا چوب هستند. برای ساخت پروژه هایی که کیفیت کار در آنها از اهمیت بالایی برخوردار است قالب های فولادی و پلاستیکی مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی مکان ها نیز مانند دال های کف ساختمان که با دیوارهای پی و یا آجر احاطه شده اند نیازی به استفاده از قالب نیست زیرا دیوارها به عنوان کناره های سینی قالب عمل می کنند.

برخلاف دال بتنی که در محل پروژه ساخته می شود دال بتنی پیش ساخته در کارخانه تولید شده و به محل اجرای پروژه منتقل می شود. تکیه گاه دال در سازه باید ابعاد دقیقی داشته باشد تا دال های پیش ساخته به صورت صحیح در جای خود نصب شوند.

مزایای سقف دال بتنی :

۱.اجرای این نوع از سقف به صرفه جویی در مصرف مصالحی نظیر سیمان، آب، فولاد، سنگدانه ها و … خواهد شد.

۲.این سقف در برابر آتش و حرارت بسیار مقاوم است.

۳.طول عمر بالا از جمله مزایای آن محسوب میگردد.

۴.سرعت اجرای سقف دال بتنی بالاست.

۵.رفتار این سقف در برابر نیروهای برشی بالا مناسب است، در نتیجه در برابر زمین لرزه نسبت به سازه های دیگر مستحکم تر می باشد.

۶.نوعی عایق صوتی به شمار می آید.

۷.با انتخاب سقف دال می توان در هزینه های حمل و نقل صرفه جویی نمود.

۸.خزش آن قابل قبول بوده و مقاومت برشی و خمشی آن بالا می باشد.

معایب سقف دال بتنی :

استفاده از دال در سقف سازه ای در ساختمان های سازه های فولادی توصیه نمی شود.

اجرای این نوع سقف ممکن است با مشکلات بسیاری مواجه شود.

وزن این سقف نسبت به سایر سقف ها بالاتر است.

مقاومت کششی دال بتنی پایین می باشد.

انواع دال بتنی :

۱. دال بتنی یک طرفه:

در سقف دال بتنی در حالتی که نسبت دهانه بزرگ تر به دهانه کوچک تر بیشتر از ۲ باشد و دال بر روی دو لبه مقابل قرار گیرد، از نوع یک طرفه خواهد بود. در این دال انتقال بارهای وارده در جهت طولی می باشد. اگر تکیه گاه هایی دال را در چهار وجه آن پشتیبانی کنند، این دال نیز یک طرفه است. در هر دو حالت تنها در راستای دهانه های کوچکتر، میلگرد ها باید نصب شوند.

۲. سقف دال دو طرفه :

اگر تناسب دهانه بزرگ تر دال نسبت به دهانه کوچک تر آن از ۲ کمتر باشد و دال به واسطه تکیه گاه در چهار ضلع خود پشتیبانی از سازه انجام میدهد. سقف دال بتنی  از میلگرد های اصلی باید در هر دو جهت اجرا شوند به دلیل نیرو هم در راستای طولی و هم عرضی منتقل می شود.

۳. سقف دال تخت :

دال تخت بدون استفاده از تير مستقيماً روی ستون‌ها تکيه می‌کند. معمولاً از اين نوع دال در مواردی استفاده می‌شود که دهانه‌ها خيلی بزرگ و بارهای وارده سنگين نباشد.

۴. سقف دال تخت قارچی :

عملکرد این نوع دال همانند دال تخت، مستقيماً بر ستون‌ها متکی است ولی به دليل مقدار قابل توجه لنگر منفــی تکيه گاهی و تنش‌های ناشی از برش بالا سر ســتون‌ها افزايش مقطع می‌يابد و احياناً ضخامت دال در اطراف ستون قدری افزايش می‌‌يابد. در دال تخت قارچی اتصال دال به ستون با سرستون يا کتيبه‌ يا هر دو صورت می‌پذيرد.

۵. دال تخت مجوف :

این نوع دال همانند دال تخت، مستقيماً بر ستون‌ها متکی است ولی به منظور کاهش اثر وزن دال با استفاده از قالب‌های جعبه‌ای شکل فضاهای داخلی در قسمت تحتانی دال ايجاد میشود. معمولاً برای بالا بردن مقاومت برشی در اطراف ستون‌ها‌، آن را بصورت توپر می‌سازند.

نکات اجرایی در هنگام پرداخت و عمل آوری دال بتنی :

اجرای سقف دال بتنی توسط نیروی انسانی متخصص استفاده شود تا پرداخت و عمل آوری آن با توجه به دمای بتن و تاثیر شرایط آب و هوایی در گیرش آن به طرز صحیحی انجام شود.

سایت محل اجرای پروژه که قرار است بر روی آن دال اجرا شود باید دارای ظرفیت باربری در سازه و اسکلت بنا به صورت یکنواخت قابل اجرا می باشد و به صورت درست زهکشی شده باشد.

قبل از بتن ریزی سطح زمین باید با آب مرطوب شود. مواقعی که عملیات بتن ریزی آغاز شود سطح مورد نظر باید کاملا خشک باشد.

همچنین توصیه نمی شود بتن درون قالب ها سریع تر از حدی ریخته شود که نتوان آن را پهن نمود و تراز کرد یا شمشه کشید. به همین منظور قبل از عملیات تراز کردن, بتن نباید در سطح وسیعی پخش شود و قبل از شمشه کشی نیز نباید سطح وسیعی از بتن تراز شود و یا آب ناشی از آب انداختن بر روی سطح جمع شود.

قالب و جدا کننده میانی باید به اندازه کافی محکم باشند تا قابلیت تحمل وسایل تراز کننده ارتعاشی و مکانیکی را داشته باشند. این قالب ها باید با دقت به صورت محکم با توجه به بالا رفتگی های سطحی پرداختی و مسیر های هم تراز قرار داده شوند.

روش اجرای دال بتنی :

۱. تراز کردن دال بتنی :

تراز کردن در سقف دال به معنای پاک کردن محل پروژه و پاکسازی از بتن اضافی و نخاله های ساختمانی از سطح رویی به منظور ایجاد سطحی به تراز مناسب است.

۲. شمشه کشی :

در این روش از یک T یا شمشه برای از بین بردن پستی و بلندی های سطح و همچنین برای فرو بردن دانه های درشت به داخل دال های بتن استفاده میشود. این روش بعد از عملیات تراز کردن انجام می شود.

۳. درز کشی :

لبه کشی در طول تمام درزهای جدا کننده در دال های بیرونی و در کف هایی مانند ماشین روها و پیاده روها ضروری است. لبه کشی باعث متراکم شدن دال های مجاور قالب می شود که این امر استحکام دال را در برابر پوسیدگی و خرد شدگی بالا می برد.