شن و ماسه :
شن و ماسه در واقع خرده ریزههای حاصل از شکسته شدن و خرد شدن سنگها، صدفها و مرجانهای دریایی در اثر باد و امواج دریا هستند که در ساحل دریا و رودخانه به وفور یافت میشوند.
بیابانها نیز با دانههای ریز ماسه پوشیده شدهاند که معمولاً توسط باد منتقل شدهاند و یا در اثر تجزیۀ سنگها ایجاد میشوند. البته نظریۀ دیگری مبنی بر وجود دریا در محل برخی بیابانها نیز وجود دارد که وجود این میزان ماسه را توجیه میکند.
دلیل نامگذاری این متریال ، مصرف سنگ با ابعاد مختلف آن می باشد. برای تمیز دادن آنها از یک دیگر برای اندازه های مختلف آن اسم های جداگانه ای انتخاب کند. مثلا برای دانه های بسیار ریز ماسه بادی و برای دانه درشت تر ماسه برای دانه های درشت تر شن و قلوه سنگ، پاره تخته سنگ یا صخره و … را انتخاب نمود.
ماسه :
به سنگ ریزه خردتر از شن گفته میشود ماسه معمولاً در ساحل دریا و رودخانه به راحتی یافت میشود. هر گاه تخته سنگ بزرگی در معرض باد ، باران و یخ بندان قرار گیرد، متلاشی شود و به ذرات ریزتری تبدیل شود، به طوری که ابعاد ذرات مزبور از یک صدم میلی متر تا دو میلی متر برسد، این ذرات را ماسه می نامند.
شن:
ماسه از خرد شدن سنگ های طبیعی به دست می آید. معمولا از نظر ابعاد دانه ها، ذرات به بزرگی ۲ تا ۶۰ میلی متر را شن می نامند، ولی عموما بزرگی ذرات شن به ۳۰ میلی متر محدود می شود و بسته به بزرگی دانه به نام شن های نخودی و یا بادامی نامیده می شود.
کاربرد :
این متریال در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرد. در قسمتهای مختلف آن کاربرد دارند. به ویژه پس از آنکه ساختمانهای بتنی جایگزین ساختمانهای با اسکلت فلزی شدند شن و ماسه بیش از پیش وارد عرصۀ ساختمانسازی شد. شن و ماسه در صنعت نیز کاربرد دارد که در این قسمت به بخشی از آنها اشاره میکنیم:
۱. فونداسیون ساختمان :
شنو ماسه در پیریزی اغلب ساختمانهای بیش از دو طبقه که از بتن استفاده میکنند کاربرد دارد و بخش اصلی پی ساختمان را تشکیل میدهد.
۲. ملات :
ترکیب ماسه و سیمان به عنوان ملات برای قرار گرفتن آجرها در کنار هم در ساختمانسازی استفاده میشود؛ همچنین از همین ترکیب برای چیدن و محکم کردن موزاییک، سرامیک و کاشیها در کنار هم نیز استفاده میشود.
۳. عایق لولهها و تأسیسات زیر ساختمان :
در صنعت ساختمانسازی قرار دادن آن به عنوان عایق روی لولههای ساختمان است. برای این کار لولهها ابتدا با پشمشیشه پوشیده شده و سپس لایهای از ماسه روی آنها ریخته میشود که مانع از نفوذ و جذب مواد آهکی میشود.
۴. صنایع مختلف :
استفاده از این متریال در صنایع مختلفی از جمله سنباده سازی، موزاییکسازی، شیشه سازی و ریخته گری نیز کاربرد داشته و در شبکههای تصفیۀ آب به عنوان صافی مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین شن و ماسه از ارکان اصلی راهسازی، احداث خاک ریزها و … محسوب میشود.