سنگ چینی یا همان کریستال از جنس سنگ های آهکی یا دولومیتی می باشند. این نوع سنگ با فشار زیاد و درجه حرارت متبلور می شود. به همین دلیل جزء سنگ های دگرگونی به حساب می آیند. به دلیل اسم این نوع سنگ به نظر می آید که از کشور چین وارد شده باشد، ولی در اصل این دسته از سنگ ها از معادن ایران استخراج می شوند. از جمله معادن مشهور استخراج این سنگ در کشور می توان به معادن الیگودرز، یزد، سیرجان، ازنا و نی ریز اشاره کرد.
معرفی سنگ چینی
وظیفه ی سنگ های ساختمان استحکام و زیبایی بنا می باشد. کاربرد سنگ ها از نمای ساختمان گرفته تا داخل ساختمان و سنگ فرش های خیابان می باشد. سنگ های چینی از لحاظ ترکیبات شیمیایی و میزان دگرگونی، انواع مختلفی دارند. این دسته از سنگ ها بلورهای درشتی دارد که باعث متفاوت بودن این سنگ با سنگ کربناتی رسوبی می شود. به طور کلی سنگ های ساختمانی از جمله مصالح ساختمانی هستند که دارای مقاومت و استحکام زیادی می باشند. سنگ چینی هم مثل مابقی سنگ های ساختمانی دارای مزایا و معایب خاص خود می باشد. در این مقاله به این موارد اشاره خواهد شد.
سنگ چینی که با نام سنگ کریستال هم ذکر می شود به دلیل اینکه برخلاف سنگ مرمر، در مقابل شرایط جوی مختلف دوام بیشتری دارد، هم برای نمای داخلی مناسب است هم نمای بیرونی.
این دسته از سنگ ها از خانواده سنگ های مرمریت است ولی با این تفاوت که بلورهای درشتی از جنس کلسیت و دیگر انواع کانی کوارتز دارد.
ویژگی ها
سنگ های چینی عموما سفید رنگ یا خاکستری روشن هستند. گاهی اوقات سبز، صورتی، قرمز، زرد و کرم رنگ هم دیده می شوند چون دارای کانی های دیگری نیز هستند.
این محصول سنگی با ضخامت کم و مقاومت بالا می باشد که می تواند در معرض برف و باران هم قرار گیرد. همچنین دارای قابلیت حکاکی نیز می باشد.
این نوع از سنگ ها از نظر ظاهری شبیه به سنگ های مرمر می باشد.
معادن از لحاظ ساختار داخلی و دانه بندی کریستال سنگ، با هم متفاوت هستند. کانی اصلی بیشتر چینی ها از کلسیت می باشد اما کانی های دیگری مثل کوارتز، گرافیت، سیمونیت، پریت، هماتیت و… هم دارند. در صورت وجود کوارتز در سنگ چینی، سختی سنگ بالا می رود. رنگ سفید سنگ چینی نشان دهنده ی خالص بودن آن است اما اگر رنگ آن ها خاکستری روشن تا مشکی باشد یعنی دارای مواد کربن دار هستند.
مشخصات
وزن مخصوص این دسته از مصالح ۷/ ۲ تن بر متر مکعب می باشد.
مقاومت این سنگ ها در حد متوسط می باشد.
به طور معمول جذب آب این نوع سنگ از ۱ درصد هم کمتر می باشد.
مقاومت سنگ چینی ۱۹ تا ۱۴۰ مگاپاسکال می باشد. همچنین مقاومت فشاری آن حدود ۱۰۲ برآوورد شده است.
این محصول مقاومت خمشی ۶ الی ۱۵ مگاپاسکال و مقاومت کششی متوسط ۴ دارد.
همچنین تخلخل بین ۳ /۰ تا ۲/ ۱ درصد دارد.
استفاده از سنگ چینی در نمای بیرونی
این مدل از سنگ ها انتخاب خوبی برای نما و فضای بیرونی ساختمان می باشد. دلیل انتخاب اسم این محصول این است که بخاطر ضخامتشان بر اثر ضربه زدن صدای ظرف چینی می دهند. این سنگ ها از نظر جذب آب و چسبندگی دوغاب، نه مثل تراورتن دارای جذب بالا و نه مثل گرانیت چسبندگی بسیار پایین دارند و دقیقا مابین این دو نوع سنگ می باشند. این سنگ ها از قدیم در نمای ساختمان ها به کار برده می شدند؛ به ویژه در آب و هوای گرم کاربرد بیشتری داشته اند چون رنگ روشن این سنگ ها موجب می شود گرمای کمتری جذب بنا شود. دلیل دیگری که سنگ چینی را برای نما مناسب می کند مقاومت مناسب در برابر هوازدگی سطحی و عمقی می باشد.
کاربرد
سنگ چینی بیشتر در فضای بیرونی بنا یعنی نمای ساختمان، کفپوش حیاط، سنگ پله و سنگفرش خیابان کاربرد دارد، چون این سنگ ها به آسانی به فضای پشت کار می چسبند و همینطور باران به آنها زیاد نفوذ نمی کند.
این سنگ ها در فضای داخلی ساختمان ها مثل سرویس بهداشتی، کانتر آشپزخانه و نمای داخلی هم کاربرد دارند. چون سنگ چینی می تواند نور را از خود عبور دهد پس برای فضاهای لوکس نیز گزینه ی مناسبی می باشد.
اما بخاطر اینکه سنگ تراورتن تنوع بالایی در رنگ بندی دارد، اخیرا بیشتر از سنگ چینی در فضای داخلی ساختمان مورد استفاده قرار گرفته است.
انبوه سازان از این دسته از سنگ ها به دلیل کیفیت خوب و هزینه ی مناسب، استفاده ی زیادی می کنند. برای مثال در مسکن مهر بسیار پر کاربرد می باشد.
مزایا
سنگ چینی به دلیل مزایایی که دارد بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
از جمله این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
قیمت مناسب آن در مقایسه با سنگ های ساختمانی دیگر.
جذب گرمای کم به دلیل رنگ روشن آن ها.
مقاومت و استحکام بالا و ترک نخوردن در برابر ضربه.
به دلیل اینکه آب و مواد اسیدی به آن نفوذ نمی کند، در سرویس بهداشتی کاربرد دارد.
بخاطر قابلیت عبور نور، اگر با کیفیت مناسب فرآوری شده باشد قابل رقابت با سنگ مرمر می باشد.
سنگ چینی را می توان با دستگاه برش سنگ نرم، برش داد؛ به همین دلیل برای سنگ کف ساختمان و پیاده رو ها مناسب می باشد.
معایب
در دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ این سنگ ها کاربرد زیادی داشتند اما به دلیل اینکه سنگ چینی تنوع رنگی و طرحی بالایی ندارد موجب شده که استفاده کمتری در دهه ی گذشته داشته باشد.
استفاده از سنگ چینی
سنگ های چینی در معماری سنتی و مدرن کاربرد دارند. به دلیل اینکه این سنگ ها مستحکم هستند و ظاهر مناسبی دارند مورد توجه شهرداری ها قرار گرفته اند و از آن برای ساخت آب نماها، میدان ها، نمادها، جدول ها، سکوی پارک ها، پیاده روها و… استفاده می کنند.
این سنگ ها را در ترکیب با المان های دیگر طراحی دکوراسیون داخلی، در معماری های مدرن استفاده می کنند.
