یوبوت سازه ای پیش ساخته و قابل بازیافت از جنس پلی پروپیلن که به عنوان دال مجوف و سقف سازه در ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد.دلیل عمده استفاده از سازه یوبوت، وجود ستون های قارچی شکل با اشغال فضای حداقل می باشد.
سقف یوبوت یک نوع سیستم سازه ای از نوع دال دو طرفه مجوف ( توخالی ) میباشد که در آن در حد فاصل مش های میلگردی بالا و پایین، بلوک های پلاستیکی توخالی یا بلوک پلی استایرن جایگزین بتن غیرسازه ای در وسط سقف خواهد شد. سقف مجوف بتنی از دو لایه بتن مسلح تشکیل شده است که درلایه بالا و لایه پایین دال بصورت گسترده قرار می گیرد و فاصله میان دو لایه یوبوت از جنس یا پلی استایرن درون آن قرار میگیرد. یوبوت دارای شکل هندسی مکعبی می باشد که با توجه به نیاز پروژه و محاسبات طراحی، ابعاد یوبوت طراحی می شود.
در اجرای سقف مجوف، پس ازاجرای آرماتورگذاری لایه اولیه ، یوبوت ها بروی شبکه میلگرد زیرین قرار گرفته و پس از قرارگیری آرماتور برشی میانی و همچنین آرماتوربندی لایه فوقانی ، بتن ریزی انجام میشود. قالب ها به صورت دوبل برای دهانه های بزرگتر اجرا می گردد.
مزایای اجرای سقف یوبوت
۱-برای ایجاد سازه هایی با دهانه های بزرگتر و کنسول ها
۲-ایجاد عایق صوتی در سازه
۳-امکان حذف تیرها و ایجاد دال تخت
۴-اصلاح و بهبود عملکرد لرزه ای سازه
۵-امکان ایجاد اشکال مختلف پلان و بازشوهای بزرگ و نامنظم در سقف
۶-امکان ستون گذاری به صورت نامتقارن و نامنظم
معایب سقف یوبوت
۱-عدم امکان بومی سازی این نوع مصالح ساختمانی مدرن با توجه به لرزه خیزی ایران.
۲-مانع نفوذ بتن به لایه های زیر قالب ها
۳-شکستن و یا تغییر شکل قالب ها در حین حرکت کارگران و در هنگام بتن ریزی.
۴-اگر بتن به یوبوت ها نفوذ کند سبب ایجاد بار اضافی در سازه می شود.
۵-عدم امکان استفاده از ابعاد بهینه مهندسی قالب ها به تناسب دهانه های مختلف.
۶- وجود بار اضافه و عدم بهینه سازی در ارتفاع قالب یوبوت .
۷- سختی نگهداری از قالب در کارگاه ها به جهت وجود شرایط خاص در نگه داری قالب های پیشین
۸- عدم نیاز به اجرای کاور به منظور ایمنی برای آرماتورهای فوقانی قالب جهت یکپارچگی بتن و میلگرد.
مراحل اجرای سقف یوبوت
۱-بستن قالب تخت زیرین دال
۲-شبکه آرماتور بندی اولیه
۳-قالب بندی با توجه به نقشه های اجرایی
۴-بستن شبکه های آرماتور بالای دال ها
۵-بتن ریزی لایه رویه سقف یوبوت
۶-اتمام عملیات بتن ریزی
۷-جمع آوری قالب ها
این نوع سقف در ابتدا نیازمند دو دال در قسمت های فوقانی و تحتانی اجرا می شودو همچنین جان‌های متعامد است. قالب‌بندی آن می‌تواند از جنس چوب، پلی وود، فلز و یا کارتن پلاست باشد. هنگام اجرای سقف یوبوت ابتدا باید برا ساس نقشه اجرایی میلگرد ها بسته شوند. این کار باید به گونه‌ای انجام می شود که در بین هر قالب سقف یک میلگرد در میان آن تعبیه شده است. فاصله‌‌ی شبکه میلگردها بهتر است ۲۰ سانتیمتر باشد.
مرحله بعد باید قالبندی سقف بر طبق نقشه اجرایی در فاصله‌های مشخص تنظیم میشود .. بعد از این مرحله شبکه آرماتور بالای دال بسته خواهد شد.
عملیات بتن‌ریزی بروی سقف در طی دو مرحله پس از آرماتور بندی صورت میگیرد.در مرحله اول لایه‌ای از بتن به ضحامت ۵ الی ۱۰ سانتی متر همراه با روان‌کننده به تا حد پایه‌‌ی قالب‌ها ریخته میشود. این لایه کاملا سطح زیر قالب‌های سقف یوبوت را یکدست می‌پوشاند.
در مرحله دوم بتن ریزی که لایه دوم مزاحم گیرایی لایه اول نشود. این لایه از بتن ضخامت مورد نظر را مهندس ناظر مشخص می نماید. در مرحله آخر قالب‌های زیر دال جمع آوری میشوند. به طبقه‌ی بالایی منتقل می شوند. توصیه می گردد این مرحله تنها پس از گیرش کامل بتن قابل اجرا می باشد.
پس از جمع آوری قالب‌ها چهارپایه یا تیر درزیر سقف قرار گیرد. ایجاد آسیب‌هایی احتمالی مانند ترک و تاب ناگهانی جلوگیری شود.
کاربرد سقف یوبوت
یوبوت در موارد اجرا شده به اجرا دال نیازمند می باشد زیرا با میزان مصرفی بتن و همچنین در کمک به سبک شدن سازه مورد استفاده قرار می گیرد. یوبوت بهترین انتخاب برای ایجاد دال های با دهانه های طویل و یا ظرفیت باربری بیشتر اجرا می گردد.
کاربرد این نوع سازه سقفی نیاز به فضای باز قابل توجهی دارند،همچنین این نوع سازه در ساختمان های صنعتی و اقتصادی و اجرایی و همچنین سازه های عمومی ، عمرانی و مسکونی مناسب است.
این نوع سقف به دلیل عدم نیاز به تیر و امکان توزیع بار به صورت نامنظم به ستون ها و انعظاف پذیری بیشتر در طراحی فضاها را به وجود می آورد. سقف یوبوت به دلیل امکان حمل آسان به محل پروژه و وزن کم سازه ای از مهم ترین مزایای آن محسوب میشود. قدرت مانور در ستون گذاری اولیه برای طراحان امکان ستون گذاری نامنظم را فراهم می آورد. می تواند برای ساخت سازه های افقی بدون کمک وسایل بالا برنده به کار گرفته شود.
کاربرد اصلی سازه یوبوت در برخی پروژه های مهندسی عظیم قابل استفاده میباشد. در نتیجه به منظور کاهش وزن سازه ای و تعداد طبقات بیشتر و عدم نیاز به فنداسیون سنگین و عظیم استفاده کرد.
