معماری منظر چیست؟

معماری منظر :

معماری منظر، یک شاخه از معماری می باشد که به منظور ایجاد آسایش و راحتی برای انسان به سازماندهی زمین و ساختمان می پردازد. این نوع معماری از دیدگاه های متفاوت به محیط بیرون می نگرد از جمله دیدگاه هنر و زیبایی، دیدگاه طبیعت و دیدگاه رابطه محیط با زندگی انسان. در معماری منظر هدف اصلی درک زیبایی ها و جاذبه های محیط زیست و بررسی تفاوت ها و قابلیت های آن است تا به واسطه آن نگرش و طرحی نو رقم زده و راهکارهای تجدید محیط زیست و بهینه سازی آن را جستجو نماید.

معماری منظر نوعی تخصص است که رشته هایی نظیر علوم اجتماعی، هنر، علوم مهندسی، فلسفه، ریاضی و … را در بر می گیرد. یک معمار منظر بر روی تمام ساختارهای بیرونی چه کوچک و چه بزرگ، چه شهری و چه روستایی با انواع مصالح به کار رفته و با توجه به مسائل مربوط به آب شناسی و محیط زیست مشغول به فعالیت است. در واقع معماری منظر طراحی، برنامه ریزی، تحلیل و بررسی، نگهداری و ترمیم زمین را در بر می گیرد.

این معماری فرآیندی آگاهانه برای ایجاد یکسری تغییرات فیزیکی در محیط است که طراحی محیط و مکان های مختلف را شامل می شود. معماری منظر سعی می کند با توجه به سلامت و آسایش انسان، کیفیت زندگی وی را بالا برده و تنش های وی را کاهش دهد. در خصوص این معماری می توان گفت دو مفهوم پایداری و مکان مورد توجه قرار می گیرند. پایداری به میزان مقاومت و توانایی محیط برای ادامه حیات و مکان به فضایی برای خلق تصاویر ذهنی و به ذهن سپردن آنها برای مدت طولانی اشاره دارد.

مزایای معماری منظر :

حفظ و نگهداری از طبیعت و محیط‌زیست

بازسازی و احیای مناطق آلوده شده و آسیب دیده مانند معادن

مدیریت و کنترل سرزمین‌های مربوط در هنگام لزوم از جمله زمان‌های وقوع طوفان‌ها

تصفیه و پاکیزه سازی آب و خاک

تصفیه هوا از گرد و غبار و هر گونه آلودگی

افزایش مراقبت و محافظت از گیاهان

بهره بردن از باغ‌ها و فضاهای سبز بزرگ در مناطق شهری

امکان رهایی از آب و هوای گرم

فراهم کردن امکان سرگرمی و تفریح

تأثیر مثبت بر حالات ذهنی و رفتار افراد

شاخه‌ها و انواع معماری منظر

تعریف اولیه از معماری منظر :

معماری منظر تلفیقی از رشته های مهندسی عمران و مهندسی شهرسازی است و هدف آن محوطه سازی و خلق فضاهای بهینه در محیط باز است. استفاده از این نوع معماری در فضاسازی حسی سرشار از آرامش برای انسان به وجود می آورد و رابطه او را با طبیعت تقویت می بخشد.

این معماری از علوم مختلف و فناوری های نوین مهندسی بهره می برد تا محیط پیرامون را سازماندهی نماید و رفاه انسانی را به ارمغان بیاورد. مدیریت جلوه های بصری و ارتقاء کیفیت محیط های باز طبق برنامه ریزی های اصولی و استفاده از راهکارهای کارگشا جزء اهداف اصلی طراحی منظر در نظر گرفته می شوند.

اصول معماری منظر:

۱. پیوستگی و انسجام :

پیوستگی در معماری منظر بر تکرار و ثبات دلالت دارد. تکرار برای القای انسجام و پیوستگی به طراحی شما از طریق تکرار المان‌های مختلف ورد استفاده قرار‌ می‌گیرد. ثبات به منظور خلق انسجام و پیوستگی به وسیله تطبیق المان‌های مختلف یک چشم‌انداز با یکدیگر به منظور ایجاد یک تم یا واحد مشترک استفاده‌ می‌شود.

۲. تعادل :

تعادل به بیانی ساده به معنای حس برابری، شباهت و هم ارزی است. دو نوع از تعادل موجود در طراحی عبارت هستند از تعادل متقارن و تعادل نامتقارن. در تعادل متقارن، دو سمت چشم‌انداز مشابه هم، در حالی در تعادل نامتقارن ترکیب چشم‌انداز با استفاده از المان‌های مختلف و متفاوت متعادل شده است.

۳. تضاد و هارمونی :

تضاد کمک‌ می‌کند که بتوان یک المان و عنصر به خصوص را در طراحی شاخص کرد. در حالی که هارمونی کمک‌ می‌کند که المان‌های موجود در یک چشم‌انداز منسجم به نظر برسند. المان‌های متضاد وقتی که در کنار یکدیگر قرار بگیرند توجه بیننده را به خود جلب‌ می‌کنند. تضاد و هارمونی به وسیله قرینه پردازی یا کنار هم گذاشتن هر المانی از هنر یا استفاده از رنگ‌های مکمل در کنار یکدیگر به دست‌ می‌آید

۴.رنگ و رنگ ‌بندی:

رنگ موجب القای حس زنده بودن به طراحی شما‌ می‌شود. پیش‌تر در مطلب روانشناسی رنگ به طور مفصل بر موضوع تاثیر رنگ بر روح و روان انسان پرداخته شد. رنگ‌های گرم برجسته‌تر هستند و به نظر‌ می‌رسد که به سمت شما در حال حرکت هستند در حالی که رنگ‌های سرد مانند آبی و سبز به نظر‌ می‌رسند که در حال فاصله گرفتن از شما هستند. رنگ‌های آبی و سبز کاربرد وسیعی در خلق چشم‌اندازها دارند.

۵. گذر :

به بیانی دیگر گذر به معنای تغییر تدریجی است. گذر در طراحی منظر به وسیله دگرسانی تدریجی اندازه گیاهان یا شدت رنگ نشان داده‌ می‌شود. گذر را همچنین‌ می‌توان در بافت‌ها، اندازه و شکل المان‌های مختلف به تصویر کشید.

۶. خط :

از لحاظ طراحی معماری خط به عنوان یک المان مادر تمامی المان‌های دیگر در معماری و طراحی منظر در نظر گرفته‌ می‌شود. خطوط به منظور خلق تمامی المان‌های طراحی از جمله بافت‌ها و چشم‌اندازهای مورد استفاده قرار‌ می‌گیرند. خطوط همچنین به منظور دادن عمق و فاصله به کار گرفته‌ می‌شوند.

۷. نسبت:

نسبت اشاره به اندازه یک المان نسبت به یک المان دیگر دارد. در میان این ۸ اصل معماری منظر، این اصل آشکارترین آن‌ها است اما با این وجود استفاده درست و بهینه از آن به مقداری برنامه‌ریزی و تفکر نیاز دارد. با استفاده به‌جا از این اصل‌ می‌توان از تناسب المان‌های به کار رفته در طراحی و معماری منظر اطمینان حاصل کرد.

۸.تکرار :

تکرار رابطه مستقیمی با انسجام و پیوستگی دارد. داشتن المان‌های مختلف و متنوع در یک طراحی بسیار خوب است، با تکرار المان‌های مشابه‌ می‌توان صورت‌های مختلفی را به طراحی بخشید. استفاده از المان‌های زیاد که هیچ ربطی به یکدیگر ندارند‌ می‌تواند طراحی شما در معماری منظر را بی‌برنامه و شلخته جلوه دهد. علاوه بر این استفاده بیش از حد از یک المان‌ می‌تواند طراحی شما را با حس خسته کننده، معمولی و یکنواخت بودن همراه کند.