آب بند بتن :
یکی از مواردی که در مورد سازههای بتنی بلاخص مواردی که در مجاورت دائم یا غیر دائم با آب و مواد شیمیایی است بسیار دارای اهمیت است عملکرد مسدود کنندگی در برابر تراوش، نفود فشار با تهاجم آب حاوی مواد شیمیایی علاوه بر تحمل خوب باربری آن می باشد.در این راستا باید بتنی ساخته شود که اصطلاحا آب بند مکمل گفته می شود.
از نظر محدود کردن آسیب دیدگی بتن، در حقیقت مناسبتر آن است که از اصطلاح بتن غیر قابل نفوذ استفاده گردد.زیرا امکان آب بندی مطلق در مخلوط نامتجانسی همچون بتن به سختی میسر می باشد بدین معنی که اگر حجم رطوبت نفوذ یافته در جسم بتن در سطح مجاور هوا تبخیر شود و در زمان تجزیه و تحلیل رطوبت هیچ صدمه ای ایجاد نشود در این صورت طبق استاندارد کاربردی ساختمان آمریکا به چنین بتنی بتن آب بند گفته میشود .
مزایای استفاده از آب بندی بتن:
از مزایای استفاده از آب بندی به روش تزریق می توان به امکان اجرای آب بندی در فشار مثبت و منفی، حداکثر دوام سازه بتنی به علت جلوگیری از ورود آب به سازه و سرعت بالای اجرا اشاره نمود. از مشکلات عمده این روش آببندی بتن، تخصص بالای مورد نیاز، نیاز به تجهیزات خاص و گران قیمت و هزینه بالای این روش آب بندی بتن می باشد.
۱. آب بندی در حین ساخت:
۱-با داشتن خاصیت روان کنندگی سبب کاهش نسبت آب به مواد سیمانی و افزایش سهولت متراکم سازی بتن شده که این مورد خود باعث کاهش حجم لوله های مویینه، افزایش وزن مخصوص ، تراکم بتن و در نتیجه سبب کاهش نفوذپذیری میشود.
۲-این افزودنی با لغزنده نمودن سطوح داخلی لوله های مویینه درون بتن بواسطه از میان بردن نفوذ آب از طریق خاصیت اسمزی نفوذ پذیری بتن را کاهش و موجب آب بندی می گردد
۳-افزودنی مناسب می بایست از نفوذ سولفات ها و املاح خورنده در بتن جلوگیری کرده و یون کلر فعال موجود در آن را غیرفعال نماید که دارای مواد پوزولانی می باشد و هیدروکسید کلسیم را به سیلیکات کلسیم نامحلول تبدیل می نماید.
۴-ایجاد حساب های ریز هوا کوچکتر از ۳۰۰mm و در نتیجه قطعه کردن لوله های مویینه در جهت آب بندی از دیگر خصوصیات یک افزودنی مناسب جهت آب بندی است.
۵-بدلیل عملکرد چند کاره بر مقاومت فشاری و دوام بتن می افزاید که کاهش نفوذپذیری را به همراه دارد. این سیستم جامع را در کل آب کیپ یا ناتراوا می نامند
۶-بهبود خواص پمپ پذیری بدلیل خاصیت روان کنندگی آن از دیگر خواص استفاده از این نوع افزودنیها می باشد نتیجه آنکه برای آب بندی بتن در حین ساخت ۲ کار اساسی را بایستی انجام داد.
۲. آب بندی پس از بتن ریزی:
اساس این روش استفاده از آب بندی غشایی می باشد. در این روش ملات امولسیون پلیمری در چند لایه به ضخامت ۱ تا ۵ سانتی متر با رعایت نکات فنی روی دیوارها اجرا می شود. این ملات دارای طرح اختلاط مخصوصی بوده و تشکیل فیلم پلیمری درون آن و واکنشهای پوزولانی ناشی از SiO² میکروسیلیکای موجود در این مواد باعث ایجاد یک پرده انعطاف پذیر و مقاوم آب بند بصورت پوششی بر روی سطح بتنی می گردد.
از سوی دیگر با اتخاذ تدابیری خاص محل اتصال کف به دیوار که یکی از حساس ترین نقاط از لحاظ آب بندی می باشد ایزوله گردیده و لایه کف و دیواره کاملا یکپارچه می گردد. برای آب بندی بتن کف نیز از نوعی بتن آب بند استفاده می شود.
در این روش نیاز به آماده ساز زیر کار می باشد همچنین باید تمام قسمت های کرمو شده تا رسیدن به یک بتن سالم و دست نخورده کاملا کنده شود و کلیه ترک ها و درزهای اجرایی از قبیل محلهای قطع بتن ریزی بصورت V تا رسیدن به یک بتن سالم و محکم حداقل با عمق و عرض پنج سانتی متر شکافته شود.
تخلخل و نفوذپذیری بتن:
یکی از ویژگی های بارزی که بتن ها دارند تخلخل و نفوذ پذیری آنها می باشد به طوری که می توان درصدی از حجم نهایی بتن را به تخلخل و نفوذپذیری بتن اختصاص داد. منظور از نفوذ پذیری در بتن ارتباطی است که میان تخلخل ها وجود داشته و مهندسین می توانند به کمک آنها میزان حرکت آب را در بتن تخمین زده و درصد آسیب پذیری بتن را تصور کنند.
معمولا نفوذپذیری بتن واژه ای عام تر از کلمه تخلخل می باشد و در کارهای عمرانی پارامتری را برای میزان فشار آب در تخلخل ها یا همان ضریب نفوذپذیری در نظر گرفته اند که در میان مهندسین با عنوان ضریب دارسی معرفی شده است. از این رو هر چه ضریب دارسی در بتن پایین باشد میزان نفوذپذیری آب به درون بتن کمتر بوده و بتن دوام بالاتری را خواهد داشت لذا برای پایین آوردن هر چه بیشتر ضریب دارسی آب بندی بتن امری لازم و ضروری در ساخت ساختمان ها و سازه های بتنی به حساب می آید.
روش های کلی آب بندی بتن:
۱.آب بندی بتن با استفاده از مواد جدید:
قطعات بتنی فنداسیون ها، مخازن نگهداری آب آشامیدنی، آب های صنعتی و کشاورزی، فاضلاب های شهری و صنعتی، سازه های زیر زمینی و سازه های در معرض رطوبت جوی زیاد، همگی نیازمند استفاده از محصولی مناسب برای آب بندی می باشند.
امروزه بسته به نوع سازه، نیازهای متفاوتی در مورد آب بندی مطرح می شود. قابل اعتماد بودن، دوام طولانی و یا مقاومت در برابر انواع تنش های وارده مکانیکی و پایداری شیمیایی. این چالش وقتی پررنگ تر می شود که به مسایل زیست محیطی نیز توجه کنیم. چرا که در برخی از موارد نفوذ مایعات شیمیایی و آب های آلوده به خاک و یا آب باعث آلوده شدن آنها می شود. در مواردی کارکرد صحیح یک سازه اثرات مستقیم و یا غیر مستقیم در جامعه و مسائل اقتصادی دارد.
از این رو در سال های اخیر و در پی پیشرفت های علمی جامعه جهانی روش های مدرنی به وجود آمده که صنعت آب بندی را دچار تحولی بزرگ نموده است. از جمله این محصولات می توان به پودرهای آب بند کننده مورد استفاده در طرح اختلاط بتن، ملات های آب بند برای بتن های اجرا شده، ملات های زودگیر جهت بند آوردن نشت آب، ملات های نفوذگر جهت مقابله با فشارهای منفی و مواد آب بند تزریقی جهت کمک به آب بندی تونل ها، درزهای اجرایی، استحکام خاک در مناطق دریایی و آب بندی ترکهای مویی در سازه ها اشاره نمود.
۲. آب بندی بتن به روش تزریق رزین پلی یورتان:
پلی یورتان ها پلیمرهایی هستند که دارای پیوند یورتانی بوده و از طریق واکنش افزایشی بتن یک گروه ایزوسیانات و یک ترکیب دارای هیدروژن فعال مثل گروه هیدروکسیل شکل می گیرند. مهمترین ویژگی این گروه از پلیمرها این است که پس از واکنش، ساختاری پایدار بوجود می آید. در این روش آب بندی بتن، رزین های پلی یورتان یک جزئی یا دو جزئی با پمپ مخصوص تزریق در محلهای نفوذ آب تزریق می شوند و باعث آب بندی جسم بتن از داخل و عمق می گردد.
کاربردهای آب بندی :
۱.آب بندی نما
۲.آب بندی استخرها و مخازن آب
۳.آب بندی بام
۴.آب بندی دیوارهای حائل
۵.آب بندی تونل ها
۶.آب بندی پارکینگ ها
۷آب بندی محیط های مرطوب مانند آشپزخانه ها و سرویس های بهداشتی
۸.آب بندی زیرزمین ها
۹.آب بندی شمع های دریایی
۱۰.آب بندی اسکله ها
۱۱.آب بندی سد
۱۲.آب بندی تصفیه خانه های فاضلاب