مناقصه و انواع آن

مناقصه :

مناقصه فرآیندیست رقابتی به منظور ایجاد کیفیت مورد نظر براساس اسناد که در آن تعهدات موضوع معامله به مناقصه گری که کمترین قیمت متناسب را پیشنهاد کرده باشد، واگذار می شود. مناقصه معامله ایست  دو سر سود برای طرفین می‌باشد، که خریدار و فروشنده به بهترین گزینه‌ها دست پیدا می‌کنن و هم‌چنین اصل برابری افراد در این نوع از قراردادها رعایت می‌شود.

در حقیقت این فعالیت ایجاد رقابت بین تأمین‌کننده‌ها برای ایجاد و پیشنهاد پایین‌ترین قیمت به سازمان‌های درخواست دهنده یا جلسه گزار است.  در این جلسات ، خریدار با کمترین قیمت پیشنهادی وارد معامله می‌شود.

انواع مناقصه در مقیاس مختلف :

معاملات کوچک (محدود)

معاملات متوسط

معاملات عمومی (بزرگ و عمده)

۱. معاملات کوچک:

در جلسه ، فاکتوری که کارپرداز به‌منظور خرید یا تعهد انجام می‌دهد و بدون اینکه آگهی و مکاتبه‌ای در روزنامه‌ها درج شود، مکاتبه بین شرکت‌های محدودتر یا پیمانکاران انجام می‌گیرد.

۲. معاملات متوسط :

حداقل متقاضیان شرکت‌کننده در این مناقصه باید سه نفر باشد تا برگه باز شود و در آن سه استعلام صورت می‌گیرد که کارپرداز مناسب‌ترین قیمت را مدنظر قرار می‌دهد که تعیین سقف از طریق استعلام بها توسط مأمور خرید انجام خواهد شد. معاملاتی که مبلغ معامله بیشتر از سقف معاملات کوچک بوده و از مبلغ دو میلیارد و پانصد میلیون (۲.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تجاوز نکند.

۳.معاملات عمومی :

فراخوان این نوع زمینه با استفاده از آگهی های عمومی و روزنامه‌ها به اطلاع مناقصه گران می‌رسد. شرایط درخواست آن، مانند مناقصه متوسط می‌باشد تنها فرقشان در ردیف اعتبار آن است.

 و شیوه دعوت مناقصه گران و انواع آن عبارتند از :

۱.عمومی :

مناقصه ای است که در آن فراخوان  از طریق آگهی عمومی به اطلاع مناقصه گران می رسد.

۲. محدود :

در این جلسات به تشخیص و مسئولیت بالاترین مقام دستگاه برگزار کننده ، محدودیت برگزاری جلسات عمومی با ذکر ادله تأیید شود. فراخوان از طریق ارسال دعوتنامه برای مناقصه گران صلاحیتدار به اطلاع  می رسد.

انواع معاملات عمومی:

۱.در سطح داخل کشور:

جهت اطلاع از تاریخ و ساعت برگزاری این جلسات در روزنامه ‌های کثیرالانتشار صورت میگیرد . شرکت‌های داخل کشور امکان شرکت در جلسه را دارند.

۲. در سطح بین‌الملل:

در سطح بین‌المللی اطلاع‌رسانی در سطح مطبوعات بین‌المللی انجام می‌گیرد و شرکت‌های خارج از کشور هم می‌توانند در آن شرکت کنند. معمولاً برگزاری این نوع معاملات برای سازمان‌های دولتی و شرکت‌های خصوصی دارای مزایای بسیاری می باشد.

انواع مناقصات از نظر برگزاری و تکمیل فرآیند :

۱. تك مرحله ‌ای :

در این نوع جلسات نيازي به ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها نباشد، در این جلسات پاکت‌های پيشنهاد مناقصه گران در يك جلسه گشوده و در همان جلسه برنده تعيين می‌شود.

۲.دومرحله ‌ای :

جلسات دو مرحله ای به تشخيص مناقصه گزار، نیاز به بررسي فني بازرگاني پيشنهادها باشد. در اين زمینه، كميته فني بازرگاني تشكيل می‌شود و نتايج ارزيابي فني بازرگاني پيشنهادها را به كميسيون گزارش می‌کند كه پس از بررسي كميته فني بازرگاني، پاکت‌های قيمت پیشنهاد دهندگانی كه امتياز فني بازرگاني لازم را احراز کرده‌اند، مشهود می‌شود و پس از ارزيابي مالي برنده مشخص میگردد.

موفقیت در مناقصه :

پیمانکارانی، که در زمینه پیروز شدند در مناقصات دولتی و خصوصی، همیشه نگرانی‌ مهمی بوده است؛ اما همین موضوع باعث می‌شود تا مناقصه گر شرایط واقعی اجرای قرارداد را نادیده بگیرد یا به آن‌ها توجه نکند و قیمت‌های پایینی را برای پیروزی در مناقصات پیشنهاد کند.

روش‌های بسیاری در دنیای تجارت برای پیروزی در این زمینه وجود دارد، اما بهتر است از آغاز تا انتهای مسیر خود را ارزیابی کند، چراکه ناتوانی در انجام پروژه یا ارائه‌ی خدمات و کالاها به مناقصه گزار، کارنامه‌ی را برای خود باقی می‌گذارد و ضمناً اغلب اوقات موجب ورشکستگی او خواهد شد.

طرفین مناقصه :

۱. مناقصه گر :

شخصی است حقیقی یا حقوقی که با دریافت اسناد در این زمینه در این شرکت فعالیت می‌کند.

۲. مناقصه گزار :

دستگاه یا ارگانی که آنرا برگزار می‌کند که می‌تواند شامل وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و ادارات دولتی، بانک‌ها، مؤسسات عمومی، شرکت‌های بیمه دولتی، مؤسسات و نهادهای غیردولتی و … باشد.

اسناد مورد نیاز برای شرکت در مناقصه :

نامه دعوت به ارائه پیشنهاد (دعوت‌نامه)

دستورالعمل شرکت در جلسه :

(متن حاضر و کاربرگ مناقصه)، همراه با کاربرگ‌های ضمانت‌نامه شرکت و ضمانت‌نامه انجام تعهدات (كاربرگ يا فرم: نوعي صفحه كاغذي يا الكترونيكي مورداستفاده در تنظيم اسناد و اطلاعات قابل ذخيره است كه در روی آن، فضاهايي براي واردکردن اطلاعات و مشخصات در نظر گرفته‌شده باشد)

برگ پیشنهاد قیمتی

موافقت‌نامه پیمان و شرایط پیمان، شامل شرایط عمومی و خصوصی

نقشه‌ها و مشخصات فنی

جدول‌ها (در صورت وجود)، ازجمله جدول پرداخت‌ها، جدول زمانی کارها، جدول تضمین‌ها یا شاخص‌های عملکردی، جدول داده‌ها و جدول (فهرست) مقادیر و قیمت‌ها

فرم‌ها، گواهی‌نامه‌ها، تأییدیه‌ها و مدارک دیگر (در صورت وجود)

الحاقیه‌های صادره بعدی از سوی مناقصه گزار، در طول برگزاری جلسات

دغدغه‌های موجود برای شرکت

معمولاً دغدغه‌هایی برای شرکت‌ها و ارگان‌های شرکت‌کننده پیش روست که شامل موارد زیر می‌باشد

اطمینان از عدم وجود رانت

میزان ثبات شرایط اقتصادی جهت انجام موضوع معامله

اطمینان از سودآوری معامله