دیر گیر کننده بتن :
دیر گیر کننده بتن یا مواد افزودنی کندگیرکننده بتن یکی از انواع افزودنی‌های شیمیایی بتن طبق آیین‌نامه بتن ایران است. این مواد جهت پایین آوردن فرایند آبگیری در بتن استفاده می‌شوند. معروفترین دیرگیرکننده شکر می‌باشد. مقاومت نهایی بتن در حالت استفاده از دیرگیرکننده و بدون آن تفاوت چندانی نداد.
مزایای ایجاد تاخیر در گیرش بتن:
در موارد بسیاری مانند بتن ریزی در هوای گرم و مناطق گرمسیری، حمل و نقل های طولانی، کسب زمان لازم برای ریختن و پرداخت انواع بتن، هماهنگی با سرعت حرکت قالب لغزنده، کنترل دمای آبگیری بخصوص در بتن های حجیم یا بروز وقفه در عملیات بتن ریزی ضروری است که می تواند با استفاده از افزودنی های دیرگیر کننده بتن امکان پذیر شود.
معایب ایجاد تاخیر در گیرش بتن:
استفاده از دیرگیر کننده بتن ممکن است بر طراحی و یا روند بتن ریزی تاثیر گذارد.
مواد دیرگیر کننده عموما به دو شکل زیر به مخلوط های پایه سیمانی افزوده شده و گیرش آن ها را به تاخیر می اندازند
۱- استفاده از روان کننده بتن و یا فوق روان کننده دیرگیر بتن که تاثیر جانبی کندگیری دارند
۲-استفاده از یک ماده افزودنی کندگیر کننده مستقل
گروه دوم شامل آن دسته از کندگیر کننده های مستقل می باشد که قادرند ساعت های طولانی ( حتی تا ۷۲ ساعت) تاخیر در گیرش بتن پدید آورند، مصرف بیش از اندازه این مواد ممکن است باعث عدم گیرش سیمان و در نتیجه فاسد شدن بتن گردد( ناگیر کنندگی)
مواد تشکیل‌دهنده دیرگیر کننده بتن:
موادی که بعنوان دیر گیر کننده بتن به‌کار می‌روند، معمولاً شامل ترکیبات و مشتقات مواد شیمیایی زیر هستند که ممکن است به تنهایی و یا در ترکیب با سایر مواد آلی و یا معدنی مورد استفاده قرارگیرند:
۱.نمک ها و ترکیبات اسید لیگنو سولفونیک
۲.برخی از نمک های اسید نفتالین سولفونیک با جرم ملکولی سنگین
۳.هیدروکربورها و گلوکنات ها
۴.شکر، ملاس و انواع مواد قندی
۵.نمک های اسید کربوکسیلیک
۶.نمک های غیر ارگانیک برخی از فسفات ها و بورات ها
تاثیر دیر گیر کننده بتن بر ویژگی‌های بتن تازه :
۱. دوام :
آرامش در روند گیرش باعث می شود تا بتن به تدریج در قالب جای گیرد و حباب های درشت و مضر از لایه های درونی به طرف سطح آمده و خارج شوند. این پدیده منجر به تولید بتنی با تخلخل و نفوذ پذیری کمتر میشود و در نتیجه آسیب پذیری بتن سخت شده بخصوص در مناطق دریایی کمتر خواهد بود. لازم به تاکید است که در موضوع دوام بتن نقش سایر افزودنی های بتن مانند مواد هوازا و کاهنده های آب غیر قابل انکار است .
۲. جمع شدگی و کنترل ترک:
گیرش های سریع یا ناهماهنگ بخش های مختلف بتن منجر به بروز ترک های حرارتی و جمع شدگی می شود. این پدیده در بتن های حاوی کندگیرکننده به شکل قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. جمع شدگی در هنگام خشک شدن در بتن هایی که فرصت جاگیری بهتر در قالب را دارند کمتر است و به عبارت دیگر بخش عمده جمع شدگی در مرحله خمیری اتفاق می افتد.
۳. مقاومت نهایی:
اگرچه افزایش مقاومت مکانیکی بتن سخت شده با طراحی دقیق اجزای بتن و کاهش آب مصرفی رابطه مستقیم دارد، ولی بتن های حاوی کندگیرکننده به دلیل گیرش یکنواخت و کاهش ترک های اجرایی و خشک شدن در مقایسه با بتن فاقد افزودنی، با وجود تاخیر در کسب مقاومت اولیه، انتظار می رود دارای مقاومت فشاری وخمشی دراز مدت بیشتری باشند.
۴.سطوح بتن :
خروج حباب های درونی بتن و جاگیری بهتر بتن باعث پیدایش سطوح صاف تر درون قالب و سطح رویی بتن می شود. ضمن اینکه بتن های حاوی دیر گیر کننده بتن می باشد در برابر تغییر شکل و خزش پایداری بهتری از خود نشان می دهند.
